در این مقاله به بررسی تعریف فرهنگ سازمانی ، روشهای ایجاد فرهنگ در سازمان و اثرات فرهنگ سازمانی بر کارکنان خواهیم پرداخت.
فرهنگ سازمانی ( Organizational culture)
اینکه فرهنگ به چه معنی است اندیشمندان با گرایش های علمی متفاوت، دیدگاه های نسبتاٌ مختلفی ارایه نموده اند ، برخی فرهنگ را ویژگی های مثبت انسانی تلقی کرده و بر این اساس صرفاٌ انسان های متمدن را با فرهنگ می دانند.
بر اساس تعریف فرهنگ که الگوی مشترک فکر کردن، احساس کردن و عکس‌العمل نشان دادن در یک گروه از انسان‌ها است، استیفن رابینز در کتاب مدیریت رفتار سازمانی ” فرهنگ سازمانی ” را اینگونه تعریف می کند: سیستمی از معناها و مفاهیم مشترک میان اعضای یک سازمان، که آن سازمان را از سازمان‌های دیگر متمایز می‌کند.
در تعریف دیگری رابی کاتانگا می گوید: فرهنگ سازمانی یعنی سازمان‌ها چگونه کارها را پیش می‌برند.
بروس پرون پژوهشگر حوزه توسعه کسب و کار فرهنگ سازمانی را اینگونه بیان می کند: فرهنگ سازمانی شرح یک سازمان را از درون خود تعریف می‌کند.
من به چیزهایی علاقه دارم که جهان را دگرگون می‌کنند، چیزهایی که آینده را تحت‌تاثیر قرار می‌دهند،
تکنولوژی‌هایی که با دیدن آنها شگفت‌زده می‌شوید
ایلان ماسک، یکی از بنیان‌گذاران تسلا.
روشهایی برای بهبود فرهنگ در سازمان
۱. همپای فرهنگ سازمانی و در بستر فرهنگ کار کنید.
فرهنگ سازمانی را نمی‌توانند مانند CPU یا سیستم عامل با فرهنگ دیگری عوض کرد.
۲. رفتارها را تغییر دهید تا به دنبال آن طرز فکر هم تغییر کند
مردم از عمل به باور می‌‌رسند و نه از باور به عمل. تغییر به سمت رفتارهای کلیدی، تغییراتی که قابل لمس، تکرار شدنی، قابل اجرا، قابل نظارت و اندازه‌گیری هستند، بهترین جا برای شروع هستند
۳. بر چند رفتار مهم تمرکز کنید
چند کار کوچک که کارکنان با انجام آنها تاثیر مهمی بر عملکرد کسب‌و‌کار دارند را پیدا کنید و آنها به اقدامات ساده‌تر و کاربردی‌تری تقسیم کنید که کارکنان بتوانند هر روز انجام‌شان دهند.
۴. از مدیران غیررسمیِ قابل اطمینان استفاده کنید
افراد بانفوذی را که رهبری غیررسمی کارکنان را به عهده دارند و با رفتار و عمل‌شان دیگران را تحت تأثیر می گذارند را شناسایی کنید و از طریق آنها فرهنگ سازی را آغاز کنید.
۵. نگذارید مدیران از فرهنگ سازمانی شانه خالی کنند.
در حقیقت مدیران باید تغییراتی را که می‌خواهد در سازمان مشاهده کنند، ابتدا خودشان به معرض نمایش بگذارند.
۶. رفتارها را به اهداف شرکت مرتبط کنید
برای اجتناب از سردرگمی کارکنان از فرهنگ سازمان، مثال‌های قابل‌لمس و مشخصی از اینکه چطور فرهنگ می‌تواند به بهبود عملکرد و سود‌دهی بیشتر منجر شود، به آنها ارائه دهید.
۷. تأثیرات را به سرعت نشان دهید
برای تشویق کارکنان سعی کنید به سرعت تأثیر تلاشهای فرهنگی شان را بر وضعیت اقتصادی شرکت ، به آنها نشان دهید.
۸. از روشهای بین سازمانی برای منتشر کردن فرهنگ در فضای مجازی سازمان استفاده کنید.
فرهنگ سازی را با استفاده از انتشار ویروسی محتوا از طریق وبلاگ و شبکه های اجتماعی، توییتر ، اینستاگرام و شبکه های داخلی انجام دهید.
۹. تلاشهای برنامه‌ریزی شده را با رفتارها هم‌راستا کنید
روشهای فرهنگی جدید و روشهای فعلی باید یکدیگر را تکمیل کنند و نباید تداخلی با هم داشته باشند.
۱۰. در طول زمان موقعیت فرهنگی خود را فعالانه مدیریت کنید
فرهنگ می‌تواند نیروها و انرژی‌هایی فراهم کند که باعث می‌شوند تغییرات سریع‌تر از فرآیندها و برنامه‌های رسمی صورت بگیرند.
حقایقی درباره فرهنگ سازمانی:
۱. یک فرهنگ قدرتمند، هنگامی که با استراتژی و رهبری در یک راستا باشد، نتایج مثبتی به دنبال خواهد داشت
۲. انتخاب و پرورش رهبران برای آینده، نیازمند یک فرهنگ و استراتژی آینده‌نگرانه است.
۳. هنگام ادغام دو شرکت، طراحی یک فرهنگ جدید بر اساس نقاط قوت هر دو فرهنگ می‌تواند فرآیند ادغام را سرعت بخشد و در طول زمان به ارزش‌آفرینی منجر شود.
۴. در شرایط پویا و متغیر، که سازمان‌ها برای بقا، باید چابک باشند (یعنی بتوانند به سرعت با تحولات همگام شوند)، یادگیری اهمیت بیشتری پیدا می‌کند.
۵. یک فرهنگ قدرتمند، اگر با استراتژی همسو نباشد، می‌تواند مانع موفقیت شود.
در هوآوی فرهنگی موسوم به روحیه گرگ‌ها جریان دارد.
گرگ‌ها در نبرد با شیرها، قابلیت‌های خارق‌العاده‌ای از خود نشان می‌دهند.
آنها با اراده قوی برای برنده شدن، بدون ترس از شکست و پایبند به هدف خود، شیرها را از هر راهی که بتوانند از رمق می‌‌اندازند
رن ژنگفی، مدیر ارشد اجرایی هوآوی.
10 ویژگی فرهنگ سازمانی عبارتند از:
- خلاقیت فردی: میزان مسئولیت، آزادی عمل و استقلالی كه افراد دارند.
- ریسك‌پذیری: میزانی كه افراد تشویق می‌شوند تا ابتكار عمل به خرج دهند، دست به كارهای مخاطره‌آمیز بزنند و بلندپرازی كنند.
- رهبری: میزانی كه سازمان هدفها و عملكردهایی را كه انتظار می‌رود انجام شود، مشخص می‌نماید.
- یكپارچگی: میزان یا درجه‌ای كه واحدهای درون سازمان به روش هماهنگ عمل می‌كنند.
- حمایت مدیریت: میزان یا درجه‌ای كه مدیران با زیردستان خود ارتباط را برقرار می‌كنند، آنها را یاری می‌دهند و یا از آنها حمایت می‌كنند.
- كنترل: تعداد قوانین و مقررات و میزان سرپرستی مستقیم كه مدیران بر رفتار افرادی اعمال می‌كنند.
- هویت: میزان یا درجه‌ای كه افراد، كل سازمان (و نه گروه خاص یا رشته‌ای كه فرد در آن تخصص دارد) را معرف خود میدانند.
- سیستم پاداش: میزان یا درجه‌ای كه شیوۀ تخصیص پاداش (یعنی افزایش حقوق و ارتقای مقام) بر اساس شاخصهای عملكرد كاركنان قرار دارد نه بر اساس سابقه، پارتی‌بازی و از این قبیل شاخصها.
- سازش با پدیدۀ تعارض: میزان یا درجه‌ای كه افراد تشویق می‌شوند با تعارض بسازند و پذیرای انتقادهای آشكار باشند.
- الگوی ارتباطی: میزان یا درجه‌ای كه ارتباطات سازمانی به سلسله مراتب احتیاجات رسمی محدود می‌شود.
اثر وجود فرهنگ صحیح سازمانی
کارکنان میدانند که مدیرشان از آنان چه انتظاراتی دارد و از آنها انتظار می‌رود که در موقعیت‌های مختلف، چه رفتاری از آنان دیده شود. همچنین کارکنان میدانند که واکنشی که از آنان مورد انتظار است واکنشی کاملاً درست است و میدانند که اگر ارزش‌های سازمان را به نمایش بگذارند، سازمان به آنها پاداش خواهد داد.
