گوته مي گويد : در مورد همه نوآوري ها و خلاقیت ها يك حقيقت ابتدائي وجود دارد از لحظه اي كه شخص به طور قطع مصمم به كاري مي شود امدادهاي غيبي به كمك او مي آيد.
زمانی که صحبت از خلاقیت می شود این پرسشها در ذهنمان شکل می گیرد :
- آیا یک ویژگی ذاتی و ارثی است؟
- آیا فقط برخی افراد خوشبخت با آن مواجه می شوند؟
خلاقیت
در حقیقت خلاقیت توانایی تفکر است توام با کشتن ویروسهای ذهنی
- خلاقیت یعنی دیدن با نگاهی متفاوت ، رهایی از عادت های ذهنی
- خلاقیت یعنی تغییر، توسعه و تکامل در سازمانبندی حیات ذهنی
- خلاقیت یعنی دیدنِ چیزی که وجود ندارد
- خلاقیت یعنی خارج شدن از پشت درهای بسته
- خلاقیت یعنی استعداد ابتکار و خلق کردن که به صورت بالقوه در هر فردی وجود دارد
خلاقیت چیست؟
توانایی حل مسایلی که فرد قبلا حل آنها را نیاموخته است weidberg
فرآیندی که نتیجه آن کار تازه ای باشد که توسط گروهی در یک زمان مفید و ارزشند تلقی شود. Stein
توانایی ایجاد ایده های جدید دارای ارزش برای مشتری
بزرگترین عاملی که مانع تفکر خلاق می شود این است که فکر می کنیم خلاق نیستیم.
نحوه تشکیل اندیشه های جدید
مغز انسان از دو نيمكره چپ و راست تشكيل شده است كه هركدام مهارتها و فعاليتهاي فكري خاصي را برعهده دارند. اطﻼعات در مغز انسان به دو شيوه متفاوت گردآوري و پـردازش می شود .
نيـم كره چپ كه به مغز كنترل كننده مشهور است ، تـجزيه و تـحليل ، مقـايسه و سپس انتخاب مي كنـد . نيم كره راست يا مغز خلاق ، مطالب را تجسم ، پيش بيني و ايده ايجاد مي كند . با اين وصف ، منظور ايـن نيست كه نيمكره راست و چپ مغز در تضـاد با يكديگر و متعارضند ، بلكه اين دو نيمكره مكمل و يك كل تجزيه نـاپذيرند .
هدف ، برقراري ارتباط بين اين دو بخش و درنتيجه ايجاد زمينه ﻻزم براي همبستگي سودمند و همكاري بهتر آنهاست تا هر دو بتوانند قابليتهای خويش را درهم آميزند .
ﻻزم به ذكر است كه صاحبان افكار و انـديشه هـاي بزرگ از هر دو سوي مغزشان بهره گرفته اند و اگر مشاهده مي شود بـيشتر افـراد فقط از كارايي يك طرف مغز خود استفاده مي كنند، به دليـل نـارسايي و نـاتواني عضوي طرف ديگر نيست، بـلكه به ايـن علت است كه طرف ديگر مغز بدون تمرين و استفاده بـاقي مانده و به اندازه كـافي مجـال و فرصت تكامل و پيشرفت همانند طرف ديگر به آن داده نشده است.
مراحل آماده کردن ذهن برای داشتن تفکر خلاق
- همیشه جویای علم باشید
- زیاد مطالعه کنید ، همه چیز را بخوانید.
- مطالبی که مطالعه می کنید، دسته بندی کنید.
- زمانی را برای تبادل نظر با دیگران اختصاص دهید.
- در جلساتی شرکت کنید که به رشته کاری شما مرتبط هستند
- بسیار سفر کنید.
- مهارت های شنیداری خود را ارتقا دهید
- در مورد کارهایی که انجام میدهید فکر کنید
- به این فکر کنید که در چه زمان ها و چه مکان هایی خلاق هستید، آنها را پیدا کنید.
برای شکستن قالب های ذهنی در استفاده از روش ها و تکنیک های خلاقیت راهبردهای موثری وجود دارد :
- جلوگیری از قضاوت های فوری
- درک اصل مطلب
- تجسم قوی
- تخیل
- نگرش جدید
تکنیک های خلاقیت به عنوان ابزاری برای رشد خلاقیت و افزایش توان حل خلاق مسئله کمک شایانی به توان فرد در تمام مراحل خلاقیت و فرایند حل خلاقانه مسئله می نماید.
انواع تکنیک های خلاقیت :
- تکنیک یورش فکری
- تکنیک توهم خلاق
- تکنیک وارونه سازی
- تكنيك شش کلاه فكري
- تکنیک های فرضیه سازی
انواع روش های خلاقیت تیمی و فردی در این مطلب بررسی شده است. البته روش ها خلاقیت محدود به اینها نیست.
تکنیک خلاقیت چیست ؟
برای نوآوری در هر زمینه و رشته‌ای، اول نیاز شما فهم صحیح از عوامل اثرگذار بر مسائل آن است. سپس باید بتوانید میان این عوامل روابطی را کشف کنید و نهایتاً با تحلیل این روابط ایده هایی نوآورانه را عرضه کنید. در واقع ایده‌ها برخاسته از فهم عمیق شما نسبت به مسئله است. تکنیک های خلاقیت و نوآوری به شما کمک می‌کنند تا تعداد ایده ها را بیشتر و یا کیفیت آنها را بالاتر ببرید.
- تکنیک خلاقیت استخوان ماهی – روش نموداری
- تکنیک اسکمپر SCAMPER
- تکنیک خلاقیت شش کلاه تفکر
- تکنیک دلفی
- طوفان ذهنی
- تکنیک «چرا؟»
- توهم خلاق
- تکنیک پی. ام.آی (P.M.I)
- تکنیک در هم شکستن مفروضات
- روش گروه اسمی (NGT)
- تکنیک سینکتیکس
نویسنده : سروش مؤدب / کارشناسی ارشد کارآفرینی دانشگاه تهران
